Orgel Ruïnekerk heeft weer gezonde ‘longen’

Kruse Flentrop-orgel

Dankzij een legaat kon in de afgelopen maanden een belangrijke en noodzakelijke reparatie aan het fraaie Kruse/Flentrop-orgel (1886/1960) van de Ruïnekerk te Bergen (NH) worden uitgevoerd. Het betrof met name vernieuwing van de versleten belering van de blaasbalgen (nog daterend uit 1960), waarmee het orgel van voldoende wind wordt voorzien. Een scheur in het leer is al voldoende om het orgel onbespeelbaar te maken; de wind ontsnapt hierdoor voordat het de pijpen kan bereiken. Met de vernieuwde belering is dit probleem nu gelukkig voorkomen en kan het orgel weer jaren vooruit, kortom: de longcapaciteit is weer helemaal in orde!
Tegelijkertijd kon op de herstelde balg van het Rugwerk een zogenaamde tremulant worden aangesloten (zie foto). Dit is een register dat bij inschakeling aan de normaliter vrij strakke orgelklank een vibrato (ofwel tremolo) toevoegt dat vergelijkbaar is met het vibrato dat zangers en instrumentalisten toepassen; erg mooi bij melodieuze stukken! Een tremulant komt op vrijwel ieder orgel voor maar ontbrak tot nog toe op het orgel van de Ruïnekerk. Aardige bijkomstigheid was echter de aanwezigheid van een blanco registerknop bij de klavieren die al sinds 1960 geen functie had. Had men deze destijds wellicht voor een toekomstige tremulant gereserveerd? Hoe dan ook: deze knop is nu aangesloten op de nieuwe tremulant die een welkome aanvulling vormt op de mogelijkheden van het orgel! Verder is de gehele speelmechaniek van het orgel nagezien en zijn enkele versleten onderdelen vervangen. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door Flentrop Orgelbouw (Zaandam), de firma die het Bergense orgel al sinds de plaatsing in de Ruïnekerk in 1913 in onderhoud heeft.
Tot slot richt ik graag een woord van dank aan het College van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Bergen, die dankzij het aanwenden van bovengenoemd legaat deze reparatie en uitbreiding financieel mogelijk hebben gemaakt.

Frank van Wijk, organist Ruïnekerk (artikel nieuwsbrief Ruïnekerk)

Geplaatste tremulant

Foto links: de gerestaureerde blaasbalg met vooraan het kastje van de nieuwe tremulant. Foto rechts: orgelmaker Martien Spaan (Flentrop Orgelbouw) na de geslaagde herplaatsing en aansluiting van balg en tremulant.