Zonnewijzer
De laatste tijd horen wij meer over zomer- en wintertijd. Met wintertijd wordt een periode bedoeld, net als koffie- en komkommertijd. Ook heeft het iets met de klok te doen, deze moet verzet worden. De periode dat de klok een uur te vroeg staat is dan over. Wintertijd in deze context bestaan eindelijk niet. Wintertijd is de normale of standaard tijd. In de zomer gaat de klok een uur vooruit om langer van het daglicht te kunnen profiteren, maar het is dan wel vele maanden een uur eerder je nest uit. De politiek buigt zicht heden ten dage over de keuze voor een vaste zomer- of wintertijd. Het zal benieuwen of het een emotionele of feitelijke keuze wordt. Met zomertijd associëren wij; mooi weer, strandweer, terrasjes en uitgaan. Met wintertijd een associatie met kou, natheid en weinig orgelconcerten. Feitelijk gezien is de zomertijd een afwijking t.o.v. de biologische of zonnetijd (wel 1 uur en 40 minuten!). De zon staat op haar hoogste punt om 12 uur gaat niet op tijdens de zomertijd, eigenlijk nooit meer. Je hebt nog een paar dagen om het te controleren. In Noord-Holland zal dat om ongeveer 13:40 zijn, volgende week rond 12:40. Voor 1909 verschilde de tijd overal in Nederland, de plaatselijke zonnewijzer gaf aan wanneer het 12:00 uur was, tussen oost en west Nederland een tijdsverschil van 14 minuten. Om het nog gekker te maken “beweegt” de zon niet met constante snelheid t.g.v. de elliptische baan van de aarde om de zon en de schuine as van de aarde t.o.v. de zon. De zonnewijzer liep tot 14 minuten voor en tot 16 minuten achter. Tweemaal per jaar klopte de zonneklok (zonnewende). In 1909 werd de “Amsterdamse Tijd” van kracht, gerekend bij de Amsterdamse Westertoren, vanaf 1937 de “Loenense Tijd”. In 1940 de “Midden Europese Tijd”, (plus 40 minuten voor Amsterdam) van kracht. De huidige maanden met zomertijd vanaf 1976 in het kader van energiebesparing (plus 1 uur en 40 minuten).
Kom op tijd
Wat heeft zomer- en wintertijd nu te maken met orgelconcerten, eindelijk niet zoveel, of we moeten kijken naar de zonnewijzers op de kerken. Ten miste als de “oosting” juist is (na de middeleeuwen namen kerkbouwers het minder nauw met de oost-west oriëntatie), anders krijg je van de asymmetrische zonnewijzers. Neen, met dat alles heeft het niets te maken. Het is gewoon een kwestie van op tijd komen. De klok moet 28 oktober zondagnacht om 03:00 uur een uur terug gezet worden. Niet vergeten op zondagnacht anders sta je voor een dichte kerk. En dan mis je bijvoorbeeld.
Om 12:00, 14:15 en 16:00 resp. Paul de Maeyer, Paul de Maeyer & Franz Dankgsagmüller en Franz Dankgsagmüller met “Improvisaties bij Modern Times en Goldrush van Charlie Chaplin” in het Orgelpark. Meer informatie website Orgelpark.
Om 14:00 Boomkerk (Franciscus van Assisi) met Olesya Kravchenko (Rusland, Moskou), zie voor meer informatie.
Om 15:30 St. Christoforuskerk van Schagen met Tjeerd van de Ploeg met een Karg-Elert concert. O.a. Drei Pastelle op. 92 en de monumentale Fantasie und Fuge über BACH op. 150, zie voor een uitgebreide programma toelichting
Zelfs maandag kan men zich nog wanen in de zomertijd maar dan mis je toch wat moois. Op maandag 29 oktober geeft de organiste Una Cintiņa met saxofonist Bas Apswoude en sopraan Jeannette van Schaik, een concert in de St.Laurentiuskerk van Alkmaar. Oorspronkelijk is Una Cintiņa afkomstig uit Letland en omdat dit jaar wereldwijd het 100-jarig bestaan van de Baltische staten wordt gevierd, heeft zij het idee opgevat om een speciaal concert te wijden aan muziek uit haar geboorteland. Zie voor meer informatie